Niet alleen in de klas zitten, maar taken maken wanneer ik wil

Sinds het schooljaar 2023/2024 zijn enkele klassen begonnen met flexibel onderwijs. Dit betekent dat studenten zelf de regie hebben over hun eigen onderwijsloopbaan. Iedere week krijgen ze een weektaakrooster waarin alle taken staan die zij in een week kunnen afmaken. Een voorbeeld van een taak is theorie leren over de remvloeistof. Maar ook een ‘how-to’ filmpje over het vervangen van een remslang of het controleren van de hoofremcilinder zijn taken in het rooster. Heb je de weektaken af? Dan kun je eind van de week eerder naar huis, of verder met het rooster voor volgende week. Krijg je de weektaken niet af? Dan ga je er volgende week mee verder. Je krijgt pas een nieuw weektaakrooster als alle taken (zo’n 16 stuks per week) zijn afgetekend door de vakdocent.

Over docenten gesproken: hoe kijken zij aan tegen het geven van flexibel onderwijs? “Het leuke is dat je een veel completer beeld hebt van hoe je student werkt,” vertelt Dionne, docent rekenen en coach van 1 van de klassen autotechniek. “Je hebt echt contact met ze en bent coachend bezig, omdat de verantwoordelijkheid bij de student ligt. Voor sommigen van hen is het wennen hoe zo’n weektaakrooster werkt. Ze kunnen zelf kiezen of ze eerst met de theorie aan de slag gaan, of juist praktijkopdrachten gaan doen. En ook of ze die in één keer achter elkaar doen, of juist verdeeld over de week. Sommige taken worden wel klassikaal aangeboden, bijvoorbeeld het vak burgerschap. Zo’n les is moeilijk individueel aan te bieden. Als coach kijk je naar de resultaten van je studenten én de weg daar naartoe. Ze komen naar je toe als ze ergens tegenaan lopen en ze komen je actief opzoeken als ze iets af hebben, zodat je het kunt aftekenen.”

“Het is zo mooi om te zien dat studenten de verantwoordelijkheid voor hun eigen taken heel serieus nemen,” gaat Dionne verder. “Onlangs viel er een lesdag uit en studenten zijn die dag dan vrij. Kwam er op de klassenapp de vraag: ‘Mevrouw, mogen we thuis al aan de slag met de weektaak voor volgende week?’ Dat wil je toch; dat studenten intrinsiek gemotiveerd raken? Daar hoef je geen extra moeite voor te doen. De meeste studenten pakken dat zelf al op. En je moet ze zien stralen, als ze op donderdagmiddag hun taken af hebben en eerder naar huis kunnen. Zo trots!”

Flexibel onderwijs stimuleert. Dat geldt voor zowel docenten, als studenten. Maar het vraagt ook wat. Een andere kijk op lesgeven, verantwoordelijkheid geven én nemen. Controle over je eigen succes.

In een tijd waarin dingen snel veranderen en mensen verschillende achtergronden hebben, maakt flexibel onderwijs het mogelijk om snel op veranderingen in te spelen. Onderwijs wordt ingericht in modules die gemakkelijk kunnen worden aangepast, toegevoegd of verwijderd. En sluit aan bij de actuele vraag naar kennis en vaardigheden.